گریسGREASE

گریس ماده روان کننده نیمه مایع و یا جامد می باشد که جهت روانکاری بین قطعات در تماس با هم استفاده می شود گریس ها از ماده روان کننده ، ماده سفت کننده و افزودنی های جهت بهبود کارایی ساخته شده اند .

انواع گریس از نظر نوع روغن :

1- گریس معدنی( گریس که ماده اصلی آن نفت خام می باشد )

2-گریس سینتیک (گریسی که بصورت مصنوعی تحت شرایط خاص ساخته می شود)

فواید و معایب گریس نسبت به روغن :

1- روغن راحت تر از گریس به قطعات و مجاری روانکاری راه پیدا می کند

2-گریس ها غیر از روانکاری وظایف چون خنک کاری، تمیز کاری را نمی توانند انجام دهند

3- مکان های گریسکاری نیاز به بازدید و کنترل بیشتری دارند .

4-بدلیل مجاورت مکانهای گریسکاری با گرد، خاک و رطوبت امکان ترکیب این مواد با هم زیاد می باشد که تولید ماده ای همانند سمباده می کند

5-روانکاری توسط گریس بسیار کم هزینه تر از سایر روانکار ها می باشد لوازم زیادی جهت گریسکاری نیاز نیست در مواردی فقط به مالیدن گریس روی قطعه (بخصوص بلبرینگ ها) کفایت می کند

6- حمل و نقل و انبار داری گریس بسیار کم هزینه تر و راحت تر از سایر روانکارها است بدلیل نیمه جامد بودن خطرریزش وجود ندارد.

7-گریس در مواردی که قطعات حرکت رفت و برگشتی داشته و بدلیل طول و اندازه قطعه امکان استفاده از سایر روانکار ها را وجود ندارد بهترین گزینه است

8- گریس در دماهها بالا مانند کوره های ذوب و عملیات نورد که سایر روان کننده قادر به کار نمی باشند مورد استفاده قرار می گیرد

مشخصات یک گریس مناسب: :

1-در دماهای مختلف غلظت مناسبی داشته باشد در سرمای زمستان آنقدر سفت نبوده که قادر به روانکاری سطوح نباشد.

2- در برابر رطوبت مقاوم باشد رطوبت را به خود جذب نکند

3-خاصیت خورندگی نداشته باشد موجب خرابی کاسه نمد ها و آببندها نشود :

4- در برابر زنگ زدگی و خورندگی از قطعات محافظت کند.

5-تحمل بار و فشار های وارده را داشته باشددر اثر بارهای وارده گریس تغییر ساختار ندهد.

6- قابلیت برگشت پذیری مناسبی داشته باشد پس از کار در دماهای بالامواد گریس از هم جدا نشوند .

اصطلاحات گریس ها:

1-نفوذ پذیری و گرید : Penetration & Consistency :

نفوذپذیری،نشانه نرمی یا سفتی گریس است.گریس استفاده نشده از گریسی که در شرایط کارکرد قرار می گیرد،سفت تر است.برای تعیین درجه نفوذپذیری گریس در شرایط کارکرد،پس از وارد نمودن شصت ضربه،درجه نفوذپذیری گریس را با اندازه گیری میزان نفوذ قطعه مخروطی (دارای ابعاد استاندارد) در آن اندازه گیری می نمایند.قطعه مخروطی به صورت عمود بر سطح گریس قرار می گیرد و درجه نفوذ آن در مدت زمان 5 ثانیه بر حسب 1/0 میلی متر اندازه گیری و گزارش می شود.همچنین درجه بندی گریس به روش NLGI بر مبنای نفوذپذیری انجام می شود.

در برخی شرایط که گریس باید دارای قابلیت پایداری بالا در مقابل ضربه باشد،تعداد ضربه ها در روش ازمون 100.000 و در شرایط استثنائی حتی 1.000.000 ضربه است.

به طور معمول درجه نفوذپذیری گریس کار نکرده در مقایسه با گریس کارکرده بین 5 تا 20 درصد تفاوت دارد که این امر بر اساس نوع گریس معیار پایداری گریس در شرایط کار است. بعبارتی مقاومت گریس در مقابل تغییر شکل آن بر اثر اعمال نیرو های وارد بر آن است

2- قطره ای شدن:Drop point :

درجه حرارتی که الیاف گریس شروع به ذوب شدن کرده و گریس خاصیت ژله ای خود را از دست می دهد.

3- مقاومت در برابر نفوذ آب Water Resistance

مقاومت گریس در برابر تماس با آب و عدم متلاشی شدن گریس و تشکیل امولاسیون می باشد

4-قابلیت پمپ شدن :Pumpability :

به کمترین دمای که گریس قادر به پمپ شدن می باشد نقطه پمپ شدن گویند هر چه قابلیت پمپ شدن گریس بهتر باشد خصوصاً در دمای پایین گریس مناسب تر می باشد

5- عمر سرویس Service life –فرسودگی: (Aging): :

عوامل متعددی مانند اکسیژن هوا،گرما،نور و کاتالیزورها،عمدتا از طریق اکسیداسیون باعث کاهش عمر گریس ها و فساد آنها می گردند. استاندارد DIN 51805 معیار اندازه گیری پایداری گریس در برابر اکسیداسیون است.

هرچقدر گریس زمان بیشتری تحت شرایط کاری دوام بیاورد و خاصیت خود را ازدست ندهد گریس مناسبتر است

6-بافت گریس Texture: (Aging): :

گریس ها بر اساس طول و ضخامت الیاف آنها به چند گروه تقسیم می شوند که هریک برای مکانهای مختلفی استفاده می گردند . ساختار گریس (الیاف کوتاه و بلند) به نوع سفت کننده مواد افزودنی و روغن پایه بستگی دارد.اکثر گریس ها به طور معمول الیاف کوتاه دارند اما برخی نیز مانند گریس چرخ دنده های روباز دارای الیاف بلند هستند.

7-رنگ Color :

رنگ تایین کننده کیفیت گریس نیست.رنگ گریس به طور طبیعی با توجه به نوع مواد مصرفی ممکن است کاملا بی رنگ،طلایی،زرد،قهوه ای کم رنگ تا قهوه ای تیره و سیاه باشد.به منظور تولید گریس با رنگ های خاص مانند قرمز،آبی یا سبز از رنگدانه های مناسب استفاده می شودرنگ گریس وابسته به ماده روان کننده بکار رفته در آن می باشد معمولاً تغییر رنگ گریس بعد از مدت زمانی کارکرد بیان کننده خراب شدن گریس و تعویض آن می باشد

8-پرکنندهFiller :

9-حداکثر دمای کاری :

بیشتر ین دمای است که گریس می تواند بطور مداوم در آن دما بدون کاهش کارایی بکار گرفته شود.

10-قابلیت حفظ ساختار در برابر گرم و سرد شدن متوالی :

قابلیت برگشت پذیری گریس بر اثر افزایش دما و کاهش دوباره آن بدون جدا شدن و ازهم پاشیده شدن مواد گریس است بعبارتی گریس برگشت پذیر است که قابلیت حفظ ساختار در مقابل سرد و گرم شدن متوالی را داشته باشد.در این گونه شرایط با توجه به نوع گریس،قوام وخواص روانکاری آن تغییر می کند،گریس هایی که پس از قرار گرفتن در وضعیت دمای معمولی خصوصیات قبل خود را بازیابند،دارای خاصیت برگشت پذیری هستند.

11-مقاومت فشار مکانیکی(Resistance TO Extreme Pressure -E.P) :

گریس ها در اثر اعمال بار های وارده تمایل به کنار کشیدن بین قطعات فلزی دارند که با فرسایش و خوردگی بین قطعات و همراه است لذا موادی به آنها اضافه می کنند که تحت بارهای وارده به گریس ،تشکیل یک لایه مقاوم بین دو قطعه را داده و جلوی سایش بین آن را بگیرند هرچه مقاومت فشار مکانیکی گریس بیشتر باشد گریس بهتر است .

ترکیبات گریس:

هر گریس از سه ماده ذیل ساخته می شود

1- مایع گریس:

خاصیت اصلی روان کنندگی گریس است می تواند از روغن پایه معدنی و یا مواد دیگری حتی روغن حیوانی و گیاهی ساخته شود.

2-مایع سفت کننده :

افزودنی به گریس می باشد که گریس را بصورت جامد و یا نیمه جامد در می آورد.

3- مواد بهبود دهنده :

افزودنی های است که جهت افزایش و بهتر نمودن کارایی گریس به آن اضافه می کنند

طبقه بندی گریس طبق استاندارد DIN 51502

نامگذاری گریس ها مطابق استاندارد DIN بصورت زیر انجام می شود

A1A2A3A4A5

A3بیانگر نمره گریس مطابق NLGI بوده و از 000 تا 6 تغییر میکندو A5 نیز عدد مربوط به پائین ترین دمای کارکرد گریس مطابق استاندارد DIN 51 805 در فشار 1400 میلی بار است.

———–

بعنوان مثال گریس GF2P -10 گریسی است با مشخصات زير

• كاربرد G براي روانكاري دنده هاي بسته
• مواد افزودني F براي روانكارهاي جامد
• نمره NLGI 2 با نفوذپذيري بين 265 تا 295
• Pدماي كاربرد براي C°160 بعنوان بالاترين دماي كاربرد و رفتار در حضور آب نامشخص (براساس نظر كارشناس
• 10°C- پائين ترين دماي كاربرد